Met 500 deelnemers, sprekers, gespreksleiders en verslagleggers stond Leiden op maandag 20 maart in het teken van de Dag van het Bestuur. Wij danken iedereen voor deelname aan de dag en ieders bijdrage aan de werkbezoeken. We kijken terug op inhoudelijk gevarieerde en geanimeerde werkbezoeken en hopen dat iedereen Leiden verlaten heeft met veel inspiratie.
Kijk, met onderstaand filmpje, nog eens terug op de dag of download de foto's en gespreksverslagen van de werkbezoeken van deze site.
Bent u geïnteresseerd in de rapportage De Staat van het Bestuur 2022 en de essaybundel Realiserend bestuur: daadkrachtig en responsief? Deze zijn te vinden op https://www.kennisopenbaarbestuur.nl/themas/staat-van-het-bestuur.
Het bijbehorende dashboard met meerjarige cijfers is te vinden op www.staatvanhetbestuurdashboard.nl.
Van een aantal werkbezoeken zijn verslagen gemaakt door Leidse studenten. Van onderstaande werkbezoeken kunt u de verslagen downloaden.
Download het verslag van dit werkbezoek
Het vertrouwen in de overheid heeft een flinke deuk opgelopen door de Toeslagenaffaire.
Het contact tussen overheid en inwoners is daarin bepalend en begint in de uitvoering: met online of live contact aan het gemeenteloket. Digitaal een aanvraag indienen, de stap naar het gemeentehuis zetten of een brief begrijpen kan voor inwoners ingewikkeld zijn. Om inwoners te versterken is in Leiden het project Leren met de stad ontwikkeld vanuit de City Deal Kennis Maken van Agenda Stad. Zo’n 300 Leidse studenten (mbo, hbo en wo) zetten zich in voor het oplossen van allerlei maatschappelijke vraagstukken. Zo helpen studenten vanuit de Kenniswinkel in Leiden Noord wijkbewoners met hun vragen over brieven van de gemeente of de Belastingdienst bijvoorbeeld. Dichtbij en laagdrempelig helpen ze indirect ook hun vertrouwen in de overheid herstellen. Het contact tussen de studenten en wijkbewoners levert de gemeente verbeterpunten op voor de uitvoeringsprocessen. We bespreken de ervaringen van de studenten en de kennis en inzichten die dat tot nog toe opleverde. Ook de terugkoppeling naar de gemeente en de vertaling ervan naar de ambtelijke organisatie komt in deze sessie aan bod.
Sprekers:
Lisanne de Blok is politicoloog en assistant professor aan de School of Governance van de Universiteit van Utrecht. De Blok onderzoekt hoe we onze democratie het beste kunnen beschermen en stelt daarbij de burger centraal. Ze onderzocht de historisch lage opkomst bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in 2022. Daaruit bleek dat niet-stemmers vooral gedreven worden door een gebrek aan interesse en vertrouwen in lokale politiek.
Thera Olthof, Directeur Publiekszaken, Handhaving en Veiligheid Gemeente Leiden, zet zich vanuit de gemeente in voor verbetering van dienstverlening en kansengelijkheid voor alle inwoners, wetende dat er altijd een groep inwoners zal zijn die meer hulp of begeleiding nodig hebben dan anderen.
Djulianti van der Ven is vanuit de Gemeente Leiden voor Leiden Kennisstad betrokken bij het project Leren met de Stad.
Jessica van Santen is projectmedewerker bij Leren met de Stad en begeleidt studenten bij de Kenniswinkel bij hun stages en onderzoeken.
Studenten verbonden aan Leren met de Stad die werken in de Kenniswinkel brengen hun ervaringen met bewoners en hun hulpvragen in.
Locatie:
Het Gebouw Leiden Noord
Download het verslag van dit werkbezoek
Vertrouwen komt te voet maar gaat te paard. Steeds meer inwoners hebben minder vertrouwen in de politiek en haken letterlijk af. Het gevolg is dat mensen niet meer stemmen of kiezen voor ‘buitenstaanderspartijen’, landelijk en lokaal. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen week de verkiezingsuitslag in de Leidse wijk Stevenshof af van andere Leidse wijken: hier won de lokale Partij Sleutelstad het vertrouwen van de bewoners. Tijdens dit werkbezoek stellen we ons in navolging van de vorig jaar verschenen Atlas van afgehaakt Nederland de vraag hoe en waarom maatschappelijke verschillen de verkiezingskaart kleuren. De vragen die voorbij komen: waarom haken bewoners af, waarom kreeg de lokale Partij Sleutelstad wel het vertrouwen van de bewoners in de Stevenshof en hoe win je als politicus of bestuurder het vertrouwen van bewoners en kiezers terug?
Sprekers:
René Cuperus is onderzoeker en publicist. Met coauteur Josse de Voogd publiceerde Cuperus begin 2022 de Atlas van afgehaakt Nederland. Daarin verkenden zij hoe maatschappelijke verschillen (in opleidingsniveau, inkomen en gezondheid) en de daaruit voortvloeiende sociaal-culturele voorkeuren de politieke keuzes van mensen bepalen en hoe dat geografisch gezien ons land kleurt.
Henk Osinga (voorzitter a.i. van de Wijkvereniging Wijkraad Stevenshof). Hij ziet een flinke afstand tussen bestuurders en bewoners en blijft daarom opkomen voor het (collectieve) belang van wijkbewoners door beleids- en bestemmingsplannen kritisch te volgen, door bestuurders te bevragen en ook door politici weer de wijk in te trekken.
Antje Jordan is voor D66 lid van de Leidse Gemeenteraad waar zij zich inzet voor een groene stad en een rechtvaardige en realistische energietransitie. Jordan vindt democratische vertegenwoordiging en vrijheid van meningsuiting een groot goed, mede ingegeven door haar Oost-Duitse achtergrond.
Thijs Vos doet als promovendus aan de Universiteit Leiden onderzoek naar politiek gedrag in Nederlandse gemeenteraden. Daarnaast is hij zelf gemeenteraadslid in Leiden voor Partij Sleutelstad waar hij ook fractievoorzitter van is. Vos zet zich in om de inwoners van Leiden meer invloed te geven in hun eigen wijk en in de Leidse politiek.
Locatie: Tennisvereniging Stevenshof
Download het verslag van dit werkbezoek
Hoe krijg je meer diversiteit onder bestuurders? De voetbalclub is een plek waar iedereen samenkomt, ongeacht kleur of leeftijd. Ook daar speelt politiek en bestuur een belangrijke rol, toch zetten maar weinig vrijwilligers vanuit de club de stap naar de politiek. In de kantine van de Leidse voetbalclub Roodenburg delen een wethouder, twee raadsleden en een activiste hun ambities en acties voor meer diversiteit en inclusie in de (lokale) politiek.
Sprekers:
Abdelhaq Jermoumi is namens de PvdA Wethouder Kansengelijkheid, Jeugd en Onderwijs in Leiden. Door zijn werk als trainer bij voetbalclub Roodenburg belandde hij in de Leidse politiek.
Rosie van Peijpe kwam in 2022 met voorkeurstemmen als jongste lid voor Groen links in de Leidse raad. Haar speerpunten zijn jongeren en cultuur, ze laat zich bij elke thema leiden door gelijkheid en emancipatie.
Walter van Peijpe is kunstenaar, docent beeldende vorming op een vmbo-school en vader van Rosie. Van 2010 tot 2022 was Van Peijpe politiek actief in Leiden: voor Groen Links zat hij twaalf jaar in de Leidse gemeenteraad.
Devika Partiman is sociaal ondernemer en activiste. Als initiatiefnemer en voorzitter van stichting Stem op een Vrouw zet ze zich in voor de representatie en emancipatie van vrouwen in de politiek. Vanuit de Nieuw Amsterdam Raad laat Partiman meer jonge mensen meepraten over politiek.
Locatie:
Voetbalvereniging Roodenburg, Leiden
Download het verslag van dit werkbezoek
In deze sessie kijken we naar de rol van de wijkvereniging in het lokale bestuur. Verschillende vragen komen hierbij ter tafel. Welke invloed hebben wijkverenigingen, hoe representatief zijn ze en hoe werken ze samen met de gemeente? Maar ook andersom: hoe werken gemeenten samen met de wijkverenigingen? Hoe ga je om met het spanningsveld in de verhouding tussen bestuurders en burgers, dat Tonkens in haar lezing benoemde. Hoe vind je een balans tussen het algemene belang en het individuele belang, het stadsbelang en het wijkbelang? En wat doe je als wijkverenigingen het vertrouwen in het gemeentebestuur opzeggen, zoals in Leiden gebeurde?
Sprekers:
Evelien Tonkens is hoogleraar Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector en School aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Tonkens onderzoekt veranderende idealen en praktijken van burgerschap en de publieke sector.,
Aart Martin de Jong is voorzitter van de wijkvereniging PAL, Pieterswijk, Academiewijk, Levendaal West. De wijkvereniging helpt standpunten van bewoners formuleren en uitdragen bij beleidsmaatregelen van gemeentelijke instanties waar veel wijkbewoners bij betrokken zijn, denk aan het wijzigen van verkeersstromen of het evenementenbeleid van de gemeente.
Ben Zech is voorzitter van buurtvereniging de Put van de Oude Morsch, een wijk in de binnenstad van Leiden. Zech strijdt voor de belangen van de bewoners van een buurt waarvan de leefbaarheid en veiligheid met de jaren is afgenomen en daarop minder scoort dan het gemiddelde in Nederland.
Ansâr Ahmadali is Beleidsregisseur participatie en communicatie bij de Gemeente Leiden en als zodanig onderhoudt hij namens de gemeente contact met de wijkverenigingen. Zijn opdracht: een betere samenwerking tussen bestuurders en (participerende) bewoners.
Locatie:
Huis van de Passer
Download het verslag van dit werkbezoek
Het Singelpark in Leiden is een succes. Sinds in september 2020 zes nieuwe wandelbruggen openden, wandelen jaarlijks ruim 400.00 bezoekers en inwoners zes kilometer lange rondje over de groene vestingwallen rondom de Leidse binnenstad. In 2011 omarmde de gemeente Leiden het initiatief van vrijwilligersdenktank Stadslab Leiden voor de aanleg van dit ‘langste, mooiste en spannendste stadspark van Nederland.’ De samenwerking ging niet altijd zonder slag of stoot. Hoe treedt je als gemeente zo’n ambitieus burgerinitiatief tegemoet?
Sprekers:
Jeroen Maters, oprichter van Stadslab Leiden en initiatiefnemer van het Singelpark.
Ashley North, wethouder Klimaat, Mobiliteit en Financiën bij de gemeente Leiden en verantwoordelijk voor het Singelpark.
Geerten Boogaard, hoogleraar Decentrale Overheden aan de Universiteit Leiden.
Download het verslag van dit werkbezoek
De coöperatie is terug van nooit helemaal weggeweest. Inmiddels telt Nederland weer zo’n 10.000 coöperaties waarin inwoners, ondernemers, wetenschap en/of overheid samenwerken aan publieke zaken. Soms op één specifiek onderwerp, zoals zorg-, energie- en voedselcoöperaties. Soms om een gebied als geheel vitaal te houden, zoals de dorpscoöperaties die samen voorzieningen in stand willen houden. Wat is de potentie van de coöperatie als samenwerkingsvorm, hoe haal je er het maximale uit voor deelnemers, omgeving en samenleving, en hoe zorg je ervoor dat ze niet te veel ‘institutionaliseren’ zoals coöperatieve banken en supermarkten in het verleden deden?
Sprekers:
Louis van der Meche, coördinator van het Land van Ons in Oud Ade, een burgercoöperatie die op diverse plekken in Nederland uiteindelijk 15% landbouwgrond in Nederland wil verduurzamen om zo het planten- en dierenleven te laten terugkeren.
Maarten Schrama, bioloog/docent Universiteit Leiden, oprichter PolderLab Vrouw Venne. Leidse wetenschappers, burgers en boeren gaan samen onderzoeken hoe je veenweidegrond duurzaam beheert. Over tien jaar willen ze onder meer weten hoe je biodiversiteit bevordert en de uitstoot van CO2 en stikstof vermindert.
Willem Foorthuis, lector Duurzaam Coöperatief Ondernemen aan de Hanzehogeschool Groningen.
Locatie:
Het Land van Ons, locatie Oud Ade
Download het verslag van dit werkbezoek
Veel gemeentes denken erover, sommigen hebben het al gedaan: het organiseren van een Burgerberaad. Een representatieve groep gelote inwoners krijgt van de gemeenteraad een prangende vraag voorgeschoteld waar ze over met elkaar in gesprek gaan, om tot een advies te komen. Sommigen zien het Burgerberaad als een goede alternatieve manier om tot innovatieve en breed gedragen oplossingen voor complexe maatschappelijke problemen te komen. Anderen zien het als een taak die je beter aan specialisten of de gekozen leden van de gemeenteraad kunt overlaten. Waarom zou je een Burgerberaad willen organiseren, waarom niet, en hoe pak je dat aan?
Sprekers:
Eva Rovers, schrijver en spreker, oprichtster Bureau Burgerberaad, schrijfster boek ‘Nu is het aan ons.’ Haar bureau adviseert, begeleidt en traint overheid en inwoners die met burgerberaden aan de slag willen. Daarmee willen ze de kwaliteit en de impact van burgerberaden vergroten om zo de Nederlandse democratie toekomstbestendig te maken.
Edith van Middelkoop, oprichtster Leidse Gesprekken. Begeleidt gevraagd en ongevraagd met ervaren gespreksleiders de dialoog over lokale kwesties in een vertrouwde en laagdrempelige setting.
Floor van Deursen, adviseur participatie gemeente Leiden. Is bezig om een Burgerberaad over de energietransitie te organiseren.
Sam Vooren, strategisch adviseur gemeente Zeist. Organiseerde in 2021 de Inwoners Advies Commissie met 150 gelote inwoners van Zeist om tot voorstellen voor bezuinigingen te komen.
Locatie:
Huiskamer
Download het verslag van dit werkbezoek
Toen Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel, werd er door gemeenten van alles georganiseerd om de vele gevluchte Oekraïners op te vangen. Oekraïners werden met open armen ontvangen, mochten vrij reizen en werken zonder vergunning. Aan de andere kant zit er een grote groep vluchtelingen uit andere landen in lange procedures verwikkeld. Procedures met bijkomend wachten, vaker verhuizen en niet mogen werken leiden tot overvolle opvangcentra en moeizame integratie.
In deze sessie ontdekken we welke lessen uit de crisisaanpak bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen we kunnen vertalen naar het doorlopende vraagstuk van de asielopvang. Hoe kunnen betrokken partijen gezamenlijk beter en duurzamer op schommelende asielstromen inspelen?
Sprekers
Henri Lenferink, Burgemeester Gemeente Leiden en voorzitter van de Veiligheidsregio Hollands Midden
Kutsal Yesilkagit, Hoogleraar International Governance aan de Universiteit Leiden
Charlotte van Ruijven, Hoofd van het Knooppunt Coördinatie & Informatie Oekraïne, een informatieplatform tussen het Rijk, de 25 veiligheidsregio’s en partners zoals het Nederlandse Rode Kruis, VNG en COA.
Christine Simonian kwam zelf in 2000 als politieke vluchteling naar Nederland en streed ruim zeven jaar voor een verblijfsvergunning. Nu is ze locatiecoördinator van de opvanglocaties in Leiden.
Download het verslag van dit werkbezoek
Jaarlijks maken drie miljoen mensen in Nederland zich schuldig aan agressie. Steeds vaker is die agressie gericht tegen bestuurders en ambtenaren. Wat betekent dat voor hen? Voor de kwaliteit van hun werk? En voor de aantrekkelijkheid van het beroep? In hoeverre ondermijnt agressie daarmee de democratie? En vooral: wat is daar tegen te doen? Bij de bron beginnen: het aanpakken van de verhuftering van de maatschappij? Pragmatische oplossingen bieden, zoals opleidingen hoe met agressie om te gaan, vertrouwenspersonen benoemen bij wie je terecht kunt als je met agressie te maken hebben gehad en maatregelen nemen om je woonhuis te beveiligen? Of accepteren dat agressie nou eenmaal met het beroep samenhangt?
Sprekers:
Anne Jet Plat, programmamanager Netwerk Weerbaar Bestuur van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Caroline Koetsenruijter, schrijver van de boeken ‘Het Agressieparadijs’ en ‘Jij moet je bek houden’, jurist, mediator en expert op het gebied van conflicthantering bij het Instituut KCB te Leiden.
Bart Eigeman, voormalig wethouder GroenLinks in Den Bosch, adviseur persoonlijke- en organisatieontwikkeling en senior adviseur bij GroenLinks. Begeleidde onder meer 110 GroenLinks-wethouders, waarvan een groot deel te maken kreeg met agressie.
Politicoloog Sonny Spek is wethouder in Katwijk namens de lokale volkspartij DURF. Hij werd er recent verkozen tot Politicus van het Jaar. Eerder was hij raadslid namens DURF. Hij was eerder lid van Forum voor Democratie en maakte deze de grootste bij de Provinciale Statenverkiezingen, maar werd bedreigd toen hij uit onvrede uit de partij stapte.
Jolanda van der Horst, Manager afdeling Bouwtoezicht, Juridische Handhaving en Veiligheid
Download het verslag van dit werkbezoek
De Nederlandse binnensteden transformeren. Minder winkels, meer wonen en meer ‘beleveniseconomie’. Hoe houd je de binnensteden vitaal? En hoe vind je een een balans tussen leefbaarheid en levendigheid? Hoe kan de gemeente hier goede regie op voeren, welke rol kunnen inwoners zelf in de plannenmakerij spelen, wat ligt op het bordje van ondernemers en instellingen, hoe krijg je vastgoedeigenaren mee? Iedereen heeft zijn eigen belang en spreekt een andere taal. We kijken onder meer naar de leegstaande V&D in het hartje van Leiden – waar inwonersdenktank Stadslab met honderden inwoners een creatief concept voor maakte – hoe winkelstegen aantrekkelijker kunnen worden en hoe het entreegebied vanaf het station een visitekaartje kan vormen voor de rest van de stad.
Sprekers:
Chanella Mackay, binnenstadsmanager bij de gemeente leiden
Gijs Holla, centrummanager bij Centrum Management Leiden vertegenwoordigt de Leidse binnenstadondernemers
Frans van den Broek, nam vanuit inwonersdenktank Stadslab Leiden het initiatief voor Voor & Door Leiden, een multifunctioneel concept voor de leegstaande V&D in Leiden.
Barbara Heebels, doet vanuit Platform31 onderzoek naar vitale binnensteden
Alexander Geertsema vertegenwoordigt als voorzitter van Vastgoed Binnenstad Leiden de vastgoedeigenaren die in de Leidse binnenstad actief zijn.
Locatie:
Museum Volkenkunde, Leiden
Download het verslag van dit werkbezoek
Hoe kom je achter de voordeur bij inwoners die lastig te bereiken zijn? En hoe bereik je hen voordat problemen zich opstapelen? In deze sessie nemen we een kijkje achter de voordeur. Leiden doet veel aan vroegsignalering van multi probleemgezinnen. Ook heeft de gemeente een programma opgezet om eerste hulp bij geldzorgen te verlenen in coronatijd, nu nog steeds actueel door de huidige inflatie en energiearmoede. In combinatie met de energietransitie biedt dit laatste ook een kans om achter de voordeur te komen bij bewoners die anders niet bereikt zouden worden.
Sprekers:
Albert Jan Kruiter is oprichter van het instituut Publieke Waarden dat zich richt op maatwerk oplossingen in het sociaal domein. Kruiter is daarin voortdurend op zoek naar ‘common sense’ oplossingen die efficiënter en goedkoper zijn dan de overheid biedt. Zo ontwikkelde hij de zogenoemde doorbraakmethode om multi probleemgezinnen sneller te kunnen helpen.
Gabriëlle van der Loo is beleidsmedewerker Schuldhulpverlening gemeente Leiden. Leiden heeft een vanuit Armoedebeleid het team Eerste Hulp Bij Geldzorgen opgericht om problematische schulden bij inwoners te voorkomen.
Anna van Andel is beleidsmedewerker Social Impact Team van de gemeente Leiden dat eind 2020 is opgericht om inzicht te krijgen in de sociale gevolgen van corona voor Leidse inwoners, onder andere op het vlak van gezondheid en welzijn.
Christoffel Klap is directeur-bestuurder van woningcorporatie Ons Doel die met hun projecten altijd voor een mix van doelgroepen kiezen en daarmee een inclusieve samenleving ondersteunen. Klap is initiator van de Leidse Taskforce energiearmoede.
Ingrid Linnemans is directeur van Corporatie Sociale Wijkteams Leiden. In opdracht van de gemeente bieden zeven sociale wijkteams advies en ondersteuning aan inwoners op het vlak van financiën, zorg en gezondheid, wonen, werk, welzijn, mantelzorg en vrijwilligerswerk.
Download het verslag van dit werkbezoek
Rekenkamers houden de vinger aan de pols: maken gemeenten waar wat ze beloven, en wordt het geld van de belastingbetaler daarbij ook effectief en efficiënt besteed? Organisaties zijn daarnaast steeds beter in staat hun functioneren kort cyclisch te monitoren en bij te stellen, door eigen onderzoek, maar bijvoorbeeld ook door externe gateway reviews. Er wordt bovendien steeds meer gewerkt met aan de hand van nieuwe digitale toepassingen, soms inclusief basale vormen van kunstmatige intelligentie. Wat zijn de ervaringen in Leiden? Hoe klinkt de toekomstmuziek in de oren van de gemeente? Wat levert de samenwerking met het Urban Data Center van het CBS op, zouden meer tussenmetingen een alternatief kunnen zijn voor -of een aanvulling op- de jaaronderzoeken van de Rekenkamer? Hoe zou dat tot een grotere slagkracht van de gemeente kunnen leiden, mogelijk aangejaagd door een gemeenteraad en publieke opinie die dan gevoed worden door meer actuele evaluaties van gemeentelijk beleid?
Sprekers:
Pim van Vliet, gemeentesecretaris en algemeen directeur van de gemeente Leiden. Tevens voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen.
Rudi Turksema, lid Rekenkamercommissie Leiden-Leiderdorp en programmamanager bij de Algemene Rekenkamer
Peter Frijns, manager Bureau Gateway (Ministerie van Binnenlandse Zaken), docent Digital Leadership (Nyenrode Business University) en docent IT Audit Opleiding (Uva en VU Amsterdam). Hij schreef onder meer het boek ‘Gelukkig veranderen’.
Maike Klip onderzoekt als promovendus aan de TU Delft hoe de overheid dienstverlening kan ontwerpen met de mens als startpunt. Dat doet ze samen met uitvoeringsorganisaties. Naast haar baan als service designer bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) blogt ze over de verbinding tussen burger en overheid op www.klipklaar.nl en is ze freelance fotograaf (https://maikeklip.nl/).
Download het verslag van dit werkbezoek
Met de City Deal Kennis Maken versnellen 20 steden en hun kennisinstellingen de oplossing van maatschappelijke opgaven. Onderzoekers, docenten en studenten slaan twee vliegen in één klap: ze doen aan talentontwikkeling en helpen hun omgeving verder. In deze sessie onderzoeken de sprekers de vraag of de talenten van de veranderende jongeren ook op een andere manier kunnen worden aangesproken.
Kunnen we jongeren ‘aanzetten’ op hun intrinsieke motivatie en sterker inzoomen op de toegevoegde waarde die ze zelf herkennen en voelen? Dat is een relevante vraag omdat veel jongeren aangeven zich grosso modo niet gehoord te voelen. Het rebelse van de jeugd is misschien van alle tijden, maar jongeren die nu rond de twintig jaar oud zijn, zijn in hun korte leven gevormd door een relatief groot aantal crises, en staan kritischer dan voorgaande generaties ten opzichte van de volwassen leefwereld. Opvallend zijn de ontploffende populariteit van een term als ‘boomer’, tweets van Greta Thunberg die met regelmaat viraal gaan, de brede steun onder jongeren aan Extinction Rebellion Nederland en de ‘plakkers’ in musea die onder jongeren relatief brede steun krijgen, en werkgevers die aangeven het lastig te vinden hun jongste ‘veeleisende’ werknemers voldoende te binden en boeien.
Jongeren van nu stellen wezenlijke en directe vragen. De vraag is: Kan het openbaar bestuur diepgaander gebruik maken van dat vermogen? En hoe zou dat er in de praktijk uitzien?
Sprekers:
Jongerenpanel:
Locatie:
Academiegebouw Universiteit Leiden
Download het verslag van dit werkbezoek
Het warmtenet in regio Leiden voorziet de wijken Stevenshof, Roomburg en Nieuw-Leyden al volledig van warmte, en op termijn wordt de hele gemeente aangesloten. Dat vergt niet alleen enorme investeringen, maar de stad zal letterlijk op de schop gaan. Het is slechts een van de grote transformaties die de stad zal ondergaan om te kunnen voldoen aan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs. De energiettransitie vergt een lange adem en een sterke rug. Hoe stelt de stad leiden prioriteiten, hoe gaat het om met de vele dilemma’s die zich bij alle mooie ambities ook aanbieden, welke samenwerkingsverbanden worden in de stad en in de regio aangegaan, hoe verhoudt de ambtelijke wereld zich tot het politieke speelveld en de publieke opinie? Deze bestuurderssessie geeft ruimte aan dringende vragen en zoekende antwoorden die in iedere gemeente aan de orde van de dag zijn.
Sprekers:
Yvonne van Delft, wethouder van Energie, Werk en Inkomen en Cultuur, gemeente Leiden
Boudewijn Kopp, projectleider Regionale Energie Strategie Leiden
Annelies Huygen, principal consultant bij TNO en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht
Pieter van Stratum, managing director Uniper Benelux
Gert van den Ham, wethouder Alphen aan den Rijn
Locatie:
Uniper Energy, Leiden
Download het verslag van dit werkbezoek
Er moet een heel nieuw dorp verrijzen op Katwijks grondgebied, pal naast Leiden, Wassenaar en Oegstgeest. Valkenhorst moet het heten. Met maar liefst 5600 duurzame en betaalbare woningen; dat is althans de wens van de gemeente Katwijk. Omliggende gemeenten hebben zo hun wensen over groen, mobiliteit en faciliteiten. En ook de grondeigenaar, het Rijksvastgoedbedrijf, stelt voorwaarden. In Valkenhorst wordt zichtbaar hoe hard belangen van verschillende overheden kunnen botsen. Hoe stem je een dergelijk groot regionaal woningbouwproject op een slagvaardige manier met elkaar af, en hoe voorkom je dat er tientallen jaren voorbijgaan voordat de eerste paal de grond in gaat?
Sprekers:
Gerard Mostert, Wethouder Stedelijke Ontwikkeling, Mobiliteit, Volkshuisvesting en Armoedebeleid bij gemeente Katwijk
Julius Terpstra, Wethouder Bouwen, Wonen en Welzijn bij gemeente Leiden
Co Verdaas, Hoogleraar gebiedsontwikkeling, management in the Built Environment van de TU Delft
Anne Koning is gedeputeerde Wonen, Ruimtelijke Ordening, Recreatie en Sport bij provincie Zuid-Holland.
Locatie:
Unmanned Valley, Valkenburg (ZH)